غبار جنگ روسیه و اوکراین بر پیکر تجارت آلومینا

غبار جنگ روسیه و اوکراین بر پیکر تجارت آلومینا

آلومینا از تصفیه بوکسیت حاصل می‌شود و به‌ عنوان ماده اولیه آلومینیوم‌سازی در جهان به مصرف می‌رسد. با توجه به اینکه حمل آلومینا نسبت به بوکسیت کم‌هزینه‌تر بوده است و صرفه اقتصادی بالاتری دارد، کشورهای تولیدکننده آلومینیوم معمولا نیاز خود را به‌ صورت آلومینا تامین می‌کنند. همین امر باعث شده است آلومینا در حجم بالایی در جهان تجارت شود.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» روند کلی واردات آلومینا در جهان در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ تقریبا ثابت بوده است. 45درصد آلومینا در جهان توسط استرالیا صادر می‌شود که به‌ واسطه دارا بودن ذخایر عظیم بوکسیت و به‌ عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آلومینا در جهان، انحصار صادرات آلومینا در جهان را دارا است. در عین حال، این کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده بوکسیت نیز به شمار می‌رود. ذکر این نکته حائز اهمیت است که در دوران کاهش صادرات جهانی آلومینا ناشی از افت قیمتی آلومینا، صادرات آلومینا در استرالیا تقریبا ثابت ماند و دستخوش تغییر نشد. پس از استرالیا، برزیل بزرگ‌ترین صادرکننده آلومینا محسوب می‌شود. هر چند که در جهان پس از استرالیا، گینه به‌ عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده بوکسیت شناخته می‌شود اما عدم وجود زیرساخت‌های لازم در این کشور، مانع از تولید آلومینا و بالطبع صادرات در آن شده است. در این میان سهم کشورها از واردات این ماده متغیر بوده است. واردات آلومینا بر خلاف صادرات آن انحصاری نیست؛ چراکه اغلب کشورها در صنایع مختلف خود از خواص آلومینا بهره‌ می‌جویند اما بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی آلومینا روسیه، کانادا و چین هستند. نام هند نیز به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آلومینیوم در جهان در فهرست واردکنندگان بارز آلومینا قرار دارد. اگرچه چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده در جهان است اما به دلیل اینکه خود نیز از تولیدکنندگان بزرگ آلومینا در سطح جهان محسوب می‌شود، نسبت به سایر مصرف‌کنندگان آلومینا وابستگی کمتری به واردات دارد.

آینده بازار آلومینا چگونه رقم می‌خورد؟

تامین‌کنندگان اصلی آلومینا در سال ۲۰۲۱ در روسیه، به ترتیب اوکراین، استرالیا و ایرلند بوده‌اند که هر کدام سهم ۳۶، ۳۱ و ۱۰ درصدی از بازار وارداتی آلومینای روسیه را در اختیار داشتند که پس از آغاز جنگ اوکراین و روسیه در فصل نخست سال ۲۰۲۲، این موازنه را برهم زد و سهم ۳۶ درصدی اوکراین از این بازار از بین رفت. از سوی دیگر، بحران انرژی در اروپا که ناشی از این جنگ بود، منجر به کاهش تولید آلومینا شد و مزید بر علت شد تا در سال جاری میلادی، تجارت جهانی آلومینا کاهش یابد. با تداوم این جنگ به نظر می رسد آینده درخشانی در انتظار بازار آلومینا در جهان نباشد.

افزایش بهای انرژی، بلای خانمان‌سوز صنعت آلومینا

چشم‌انداز قیمت انرژی در اروپا به دلیل کاهش قابل توجه عرضه گاز طبیعی روسیه، به طور فزاینده‌ای نگران‌کننده به نظر می‌رسد. همچنین نگرانی‌هایی در میان بازیگران اصلی بازار در مورد هزینه‌های انرژی در آینده وجود دارد زیرا با ورود اروپا به فصل زمستان، تقاضای گاز بیشتر خواهد شد و احتمالا سهم اروپا از تولید آلومینا رو به کاهش خواهد رفت. هزینه‌های بالای انرژی و تورم جهانی که در اثر بحران انرژی به‌ ویژه در اروپا و آمریکا جهش یافت، حکایت از تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی آلومینا دارد. البته افزایش هزینه‌های تولید در مقیاس جهانی رخ داده است اما به‌ دلیل اینکه پیش از جنگ اوکراین و روسیه، روسیه تامین‌کننده گاز طبیعی اروپا بود، وضع تحریم‌ها علیه این کشور به کمبود عرضه انرژی و در نتیجه افزایش بهای آن انجامید که در اروپا بیش از سایر نقاط جهان نمود پیدا کرد. به گزارش منابع معتبر بین‌المللی، پالایشگاه‌هایی در اسپانیا به تعطیلی کشیده شد و رومانی نیز تولیدات خود را بسیار کاهش داد و احتمال می‌رود تا پایان سال ۲۰۲۲ به طور کلی این واحدها تعطیل شوند؛ چراکه هزینه واردات آلومینا از چین، کمتر از تولید در این کشورها خواهد بود و این امر موجب کاهش حداکثری تولید آلومینا در اروپا خواهد شد.